Werken met druk stressvol?

Iets waar niemand van houdt, langdurige stress is zelfs schadelijk voor de gezondheid. Houdt ons paard er dan wel van? Nee natuurlijk niet! Toch wordt dit woord ook vaak gebruikt als het gaat om trainen met paarden, werken met druk zou stress opleveren bij het paard. Ook in de wereld van horsemanship wordt deze term vaak genoemd. De wereld waarin juist gekeken wordt naar wat je paard je aangeeft, er rekening wordt gehouden met hoe paarden communiceren en men op zoek is naar een fijne samenwerking.

Ik wil dan ook af van het nare woord dat we ‘stress’ noemen en zie het werken met druk niet als iets negatiefs. Tijdens mijn lessen gebruik ik vaak metaforen, zo ook in dit geval.

Vergelijk het eens met het maken van een puzzel. Ik geef jou een puzzel van 4 stukjes, in nog geen 3 seconden heb jij de puzzel af. Yes goed zo! Is dat alles hoor ik je denken? Heb je hier nu iets van geleerd? Ben je trots op jezelf? Geeft het je een fijn gevoel? Niet echt he…

Nu krijg je een puzzel voor je neus met 1000 stukjes. Pff lastig hoor ik je denken. Toch ga je er graag mee aan de slag. Je bouwt hierbij spanning op (geen stress… spanning!), je wilt tenslotte dat de puzzel af komt. Ik moedig je op een positieve manier aan, laat je de puzzel zelf oplossen maar help je waar nodig om de juiste stukjes te vinden, ik laat je zoiets moeilijks echt niet helemaal alleen doen. Tenslotte weten jij en ik dat je het kan, maar je moet er wel even voor gaan zitten en je hersens er voor gebruiken. Eerst de hoekjes, dan de zijkanten en daarna de binnenkant.

De puzzel is af! Ik benadruk hoe knap je bent. Je kijkt ernaar en bent oprecht ook trots op jezelf, dit heb jij tenslotte gedaan. Het was soms lastig, maar het is je gelukt.

Heb je hierbij stress ervaren? Voelde je je opgejaagd door mij, onder druk gezet? Of was het eigenlijk gewoon leuk om zo samen een puzzel te maken.

Met dezelfde ‘druk’ werk ik ook graag met paarden. Ik geef ze puzzels en zorg dat ze iets uit hun comfortzone komen. Juist die plek, net buiten je comfort zone, is de plek waar we leren. Elke keer als je paard iets nieuws leert krijgt hij een shot aan dopamine, een stof die hoort bij het beloningssysteem van de hersenen. Hetzelfde stofje dat mensen krijgen van lekker eten of van bijvoorbeeld seks. Deze dopamine geeft je paard een heerlijk gevoel waardoor hij steeds meer nieuwe dingen wil leren. Je creëert zo een fijne (maar met de juiste regels ook een veilige!) samenwerking en in plaats van “Oh daar heb je dat mens weer” krijg je een paard dat naar je toe komt in de wei en niet kan wachten tot hij weer iets nieuws kan leren bij je! Is dat niet wat we stiekem allemaal graag willen?

Grondwerk – Werken met een zeiltje

Een simpel zeiltje… meer heb je niet nodig om allerlei grondwerk-oefeningen uit te voeren samen. Om jullie wat inspiratie te geven heb ik een video gemaakt met daarin variaties wat allemaal te doen met een zeiltje.

Ben je geïnspireerd geraakt door mijn video en wil je ook graag zo aan het werk met je paarden? Kijk dan eens bij het aanbod van lessen en vul voor meer informatie het contactformulier in, dan neem ik persoonlijk contact met je op!

Liberty

Regelmatig heb ik het over werken in liberty. Wanneer ik praat over werken in liberty dan heb ik het over het werken met je paard in vrijheid, dus geen halster en geen touw. Een bekend gezegde uit de horsemanship wereld is: “Als je in vrijheid aan het werk bent houd je alleen nog de waarheid over”. Zonder halster of touw kun je namelijk niet meer micromanagen, iets oplossen of corrigeren met behulp van je touw of halster. Jullie communicatie verloopt geheel via lichaamstaal en eventueel wat stemhulpen. Het laat je duidelijk zien waar jullie zijn op het gebied van communicatie en hoe sterk jullie band inmiddels is. Mede daardoor is werken in vrijheid zo ontzettend waardevol! Daarnaast is het een fijne afwisseling in het werken en zullen veel paarden het erg leuk vinden om te doen! En geef eerlijk toe… hoe gaaf is het om samen in harmonie en vrijheid te kunnen werken?

Werken in liberty lijkt misschien wel iets magisch, een ver van je bed show, maar is dit het eigenlijk wel? Wanneer je met je paard op de grond voldoende ervaring hebt opgedaan, je genoeg communicatieve vaardigheden eigen hebt gemaakt en je jouw paard aan de lijn duidelijke hulpen kunt geven, is het moment daar om eens te kijken naar jullie waarheid.

Foto van Mirte van Schepen Fotografie

Ik begeleid jullie graag in (de weg naar) het werken in vrijheid! Boek nu een les.

Even uitstappen of een echte cooling down?

Iedereen die op een manege gelest heeft zal het wel herkennen, dat moment waarop de juf zegt dat het tijd is om uit te stappen. De teugels worden losgegooid en er is tijd om even gezellig met een stalgenootje te kletsen. Terwijl je zelf lekker onderuitgezakt gaat zitten, sjokt je paard met een uitgestrekte nek verder. Soms mag een vriendinnetje je paard uitstappen, als ze mazzel heeft. En daarna is voor jou de les afgelopen, voor het paard begint het riedeltje meestal weer van voor af aan, maar dat (voor nu) even terzijde.

Wat veel mensen vergeten is dat de cooling down net zo belangrijk en waardevol is als de warming up. Tijdens het werken stijgen niet alleen de hartslag, de ademhaling en de lichaamstemperatuur, maar ook het melkzuurgehalte in het bloed. Zou je abrupt stoppen na het rijden dan kunnen er onder andere spierklachten ontstaan omdat het melkzuurgehalte niet voldoende kan zakken. Pijn in je spieren na intensief sporten (en te weinig cooling down) kennen wij mensen allemaal wel! Tijdens een goede cooling down wordt het melkzuur afgevoerd, daalt de lichaamstemperatuur en komt het paard weer op adem.

‘Uitstappen’ zie ik als de hierboven omschreven, saaie rondjes met een losse teugel en zonder echt nog contact met je paard. Een echte cooling down begin je al veel eerder. Dit kan met zoveel verschillende oefeningen. Laat bijvoorbeeld je paard in een draf al met een lange teugel voorwaarts neerwaarts lopen. Zo kan hij de spieren in zijn rug lekker stretchen en al wat meer op adem komen. Om nog meer spieren te stretchen kun je in dezelfde voorwaarts neerwaartse houding ook zijgangen als schouderbinnenwaarts vragen. Sommige paarden vinden het ook heerlijk om na het harde werken in deze voorwaarts neerwaartse houding even een galopje te doen. Mijn merrie vindt het geweldig als ik de passagier speel en haar aan de voorkant volledig met rust laat. Ik bepaal wel het tempo, maar zij mag kiezen waar wij heen gaan. Probeer op zoek te gaan naar wat jouw paard fijn vindt, zie het als een ontspannen beloningsmoment nadat hij zijn best voor je heeft gedaan.

Wanneer je uiteindelijk overgaat naar de laatste rondjes in stap kun je ook dit interessanter maken door creatief te zijn. Laat bijvoorbeeld de teugels even helemaal los en kijk eens hoe het sturen met alleen je zit gaat, oefen in stap met een lange teugel je rechte lijnen, geef je paard een puzzel die hij wellicht ook kent uit het grondwerk, test of je hulp voor achterwaarts nog iets kleiner kan. Of stap af en loop samen door de rijbak, kroel even lekker, test je connectie samen of vraag vanaf de grond in stap nog wat lengtebuiging om nog meer te stretchen. Sommige paarden (en mensen) maak je ook erg gelukkig met een cooling down buiten (de rijbak), dat kan in het zadel of lekker er naast. Even ontspannen en samen van de omgeving genieten terwijl bij beiden de spieren tot rust komen.

Kortom de dagen van saai uitstappen zijn voorbij. Maak het nuttig en waardevol maar vooral ook interessant voor je paard!

Op zoek naar leuke ideeën voor het uitstappen? Boek een les!

** Vroeger heb ik mij wel eens afgevraagd hoe dat dan zit wanneer paarden onderling spelen en rondrennen. Zij zullen tenslotte niet zelf denken aan een correcte cooling down, hebben ze die dag daarna dan niet ook last van hun spieren? Het antwoord is (over het algemeen) nee. Dit heeft te maken met het fosfaatsysteem. Een lastig woord, maar wel eenvoudig uit te leggen. Zie het als een soort batterij die altijd volledig opgeladen is, dit zodat een dier of mens altijd vanuit het niets zijn energie om kan zetten in beweging. Meestal zijn dit inspanningen korter dan 30 seconden, het gaat om een maximale intensiteit van zeer korte duur. De batterij is meestal binnen enkele seconden al leeg, maar laadt zichzelf, afhankelijk van de conditie van het dier, vrij snel weer op. Tijdens het gebruik van dit systeem wordt er geen melkzuur geproduceerd, waardoor de spierpijn de volgende dag wegblijft.

Fructaan

De nachten worden kouder, de dagen zijn kort en veel paardeneigenaren kiezen ervoor om hun paard van de wei af te halen. Een verstandige keuze als je het mij vraagt! Begrijp mij niet verkeerd, ik ben geen voorstander van het opsluiten van paarden in een stal. Maar door de koude nachten en de zonnige dagen wordt het gras erg gevaarlijk. Dit heeft alles te maken met het fructaan in het gras.

Vers voorjaarsgras maar ook zeker het (korte) najaarsgras zijn een grote oorzaak van hoefbevangenheid. Voorheen werd gedacht dat dit kwam door het hoge eiwitgehalte, maar inmiddels heeft onderzoek aangetoond dat het eiwit hooguit een bijdrage levert aan de kans op hoefbevangenheid. Als hoofdoorzaak wordt het hoge fructaangehalte van gras aangewezen.

Fructaan is een wateroplosbaar koolhydraat (een soort suiker) dat door de grasplant wordt gemaakt onder invloed van zonlicht. Het wordt gebruikt om het gras te laten groeien. Wanneer de plant om een of andere reden niet kan groeien (te weinig regen, te veel kou, te veel begrazing) gaat de productie van fructaan nog een hele tijd door, zolang er tenminste zonlicht is. Zo wordt er alvast een voorraadje bouwstoffen aangemaakt die ervoor zorgt dat de plant weer kan gaan groeien zodra de omstandigheden veranderen.

Wanneer de temperatuur te laag is kan het gras niet groeien. Is er toch voldoende zonlicht aanwezig dan wordt er fructaan geproduceerd dat wordt opgeslagen tot de temperatuur wel hoog genoeg is. Zodra de plant weer gaat groeien wordt het opgeslagen fructaan pas weer verbruikt.

Met name in het voor- en najaar doet zich de situatie voor dat er voldoende water is, voldoende voedingsstoffen in de bodem aanwezig zijn, er veel zonlicht is, maar de temperatuur erg laag is. Door de lage temperatuur kan het gras niet groeien dus wordt het zonlicht gebruikt om de voedingsstoffen om te zetten in fructaan.

Het is ook bekend dat fructaan opgeslagen wordt in grasstoppels, dit betekent dat zeer kort afgegraasde weitjes juist extra gevaarlijk kunnen zijn!

Planten gebruiken fructaan ook om zichzelf tegen bevriezing te beschermen. Ook daarom loopt het fructaangehalte fors op zodra de temperatuur onder de 5 graden Celcius komt.

In de app store is er een speciale app te koop waarop je het fructaangehalte eenvoudig af kunt lezen. Je vult je woonplaats in voor een zorgvuldigere meeting. Blijf toch ook je eigen gezonde verstand gebruiken nu je meer weet over fructaan.

Wanneer je paarden niet meer op de wei kunnen, zorg  dan voor een ruime paddock waar ze in rond kunnen lopen. Dat is vele malen beter voor lichaam en geest dan uren in een stal.

Vind je het lastig om dit thuis of op stal te realiseren, of lijkt er maar weinig ruimte om het mogelijk te maken? Ik help je graag met creatieve, eenvoudige en goedkope oplossingen om het voor je paard zo aangenaam mogelijk te maken en de uren op stal zoveel mogelijk te verminderen. Tenslotte willen we allemaal het beste voor onze paarden, toch?

Het leed dat stal-uren heet…

Veel paardeneigenaren geloven dat hun paarden de hele nacht slapen, maar feitelijk hebben paarden een ander dag- en nachtritme dan wij mensen. Paarden doen gedurende de gehele dag kleine slaapjes en zijn ’s nachts erg actief. Het paard is een steppe- en kuddedier en dus van nature gewend om bijna 24 uur in beweging te zijn en veel sociaal contact te hebben.

Omdat ik het fijn en erg leuk vind om op elk moment te kunnen zien wat mijn paarden aan het doen zijn, hebben wij in onze inloopstal een camera hangen. ’s Ochtends als ik wakker word kijk ik altijd even wat ze zoal gedaan hebben. Meestal is er maar weinig te zien. Je ziet ze hooi eten totdat de zak leeg is en daarna verlaten ze de inloopstal om naar buiten te gaan en daar vervolgens op zoek te gaan naar nog meer ruwvoer, een lekkere slaapplek op het zand of om een beetje te kroelen samen. Als het regenachtig is kiest de kleinste er vaak voor om binnen te gaan liggen. De grootste is het liefst altijd buiten, in weer en wind. Ik ben blij dat wij onze paarden dit kunnen bieden, helaas is het dag/nachtritme voor de meeste paarden niet zo gevarieerd.

Zo kwam ik op youtube dit filmpje uit 2015 tegen. Deze film toont 8 uur in het leven van een stalpaard, samengevat in 8 minuten. Om heel eerlijk te zijn vind ik het zelf al saai om hier 8 minuten naar te kijken, moet je je eens bedenken hoe saai het moet zijn voor een paard om zo lang opgesloten te worden in een klein kamertje met alleen water, zijn eigen poep en als hij geluk heeft voldoende hooi. Helaas is dit filmpje voor veel paarden nachtelijkse of soms zelfs dagelijkse kost…

Als je zelf in de mogelijkheid bent om het anders te doen, pak die kans dan. Doe het voor het welzijn en welbevinden van je paard!

Vind je het lastig om dit thuis of op stal te realiseren, of lijkt er maar weinig ruimte om het mogelijk te maken? Ik help je graag met creatieve, eenvoudige en goedkope oplossingen om het voor je paard zo aangenaam mogelijk te maken en de uren op stal zoveel mogelijk te verminderen. Tenslotte willen we allemaal het beste voor onze paarden, toch?

Neem contact op met Amber voor eenvoudige paardvriendelijke ideeën omtrent huisvesting.

Hoe het allemaal begon…

Toen ik nog in Almere woonde had ik een fijn netwerk aan paardenmensen om mij heen verzameld. Mensen met net zoveel vaardigheden als ik toen, maar ook mensen met meer kennis en vaardigheden waar ik veel van mocht leren.

Er waren ook mensen die nog weinig af wisten van Horsemanship, Parelli of paardvriendelijke huisvesting. Steeds meer bekenden besloten mij te benaderen voor hulp. Ze vroegen of ik raad wist met hun paard, of ik een idee had wat er mis was, of ik wilde helpen om een stapje verder te komen en of ik wilde helpen met de zoektocht naar een nieuw paard. Ik kon hier en daar een lesje geven en mocht met paarden van anderen werken en spelen. Ik vond dit geweldig!

Toen ik eenmaal verhuisd was werd mijn netwerk een stuk kleiner, ik moet dit hier weer opnieuw opbouwen natuurlijk. Regelmatig ontvang ik nog berichtjes van mensen uit Almere. Berichtjes met vragen over de training van hun pony en hoe bijvoorbeeld een opstap-probleem opgelost kan worden. Maar ook blije berichtjes met foto’s van gelukkige paardjes en eigenaren die even willen laten zien hoe trots ze zijn op de stappen die ze al gezet hebben samen.

Via mijn Rio & Henkie facebookpagina heb ik inmiddels ook nieuwe mensen mogen leren kennen. Mensen die ook voor het eerst hun paarden aan huis hebben en die advies vragen over de huisvesting bijvoorbeeld. Of mensen die ook een prachtige appaloosa hebben en graag onze verhalen lezen. Anderen geven aan inspiratie op te doen om van de saaie momenten in de rijbak iets leuks te maken.

Toen ik vorig jaar de kans kreeg om een paardenopleiding te volgen waarin ik een diploma kon halen om officieel lessen te mogen geven, heb ik deze kans met beide handen aangepakt.

Ik kom uit het onderwijs en vind het dan ook ontzettend leuk om mensen nieuwe vaardigheden te leren, kennis over te brengen en een ander een goed gevoel te geven wanneer iets lukt. Daarbij komt ook het feit dat ik zelf altijd mijn paardenkennis wil vergroten en het liefst alleen maar gelukkige en gezonde paarden wil zien.

Nu zijn we een paar maanden verder en ben ik officieel mijn eigen bedrijf begonnen als instructrice in Horsemanship en Freestyle. Ik heb hard gewerkt om een mooie website in elkaar te zetten. Met hier en daar wat tips en hulp van professionals, is het een site geworden waar ik trots op ben! De facebook- en instagram-pagina’s zijn ook aangemaakt en de lessen zijn inmiddels begonnen!

Nu nog zorgen voor het vergroten van mijn netwerk aan deze kant van het land en dan kan ik ook hier nog meer eigenaren en paarden een stuk gelukkiger maken samen!

Meer over Amber